Tổng kết công tác vận hành Thị trường phát điện cạnh tranh Việt Nam giai đoạn từ 1/7/2014 đến 30/6/2015 và Kế hoạch triển khai Thị trường bán buôn điện cạnh tranh ( 03/09/2015 )

Ngày 26 tháng 8 năm 2015, Bộ Công Thương đã tổ chức hội nghị tổng kết Thị trường phát điện cạnh tranh giai đoạn từ 1 tháng 7 năm 2014 đến 30 tháng 6 năm 2015 và Kế hoạch triển khai Thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Tham dự Hội nghị có đại diện các Bộ: Bộ Tài Chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; các đơn vị thuộc Bộ Công Thương; các Tập đoàn Điện lực Việt nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp Than Khoáng sản Việt  nam (TKV); 05 Tổng Công ty phát điện trực thuộc các Tập đoàn EVN, PVN và TKV; 05 Tổng Công ty Điện lực; Tổng Công ty Truyền tải điện quốc gia; Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, Công ty Mua bán điện và hơn 60 đơn vị phát điện đang và sẽ tham gia thị trường điện trong thời gian tới.

 

Thực hiện Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Lộ trình hình thành và phát triển thị trường điện lực Việt Nam, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Cục Điều tiết điện lực, Tập đoàn Điện lực Việt nam và các đơn vị liên quan triển khai xây dựng và đưa Thị trường phát điện cạnh tranh vào vận hành từ tháng 7/2012 đến nay. Từ 31 nhà máy điện (tổng công suất lắp đặt là 9300MW) tham gia thị trường năm 2012, sau 3 năm đã có 59 nhà máy điện (tổng công suất 14.796MW) trực tiếp tham gia thị trường, chiếm 41,63% tổng công suất lắp đặt toàn hệ thống.

 

Bước sang năm thứ ba, thị trường phát điện cạnh tranh đã có nhiều tiến bộ đáng khích lệ. Về phía Bộ Công Thương, trong 01 năm qua đã ban hành 04 Thông tư quan trọng tạo nền tảng pháp lý cho các hoạt động giao dịch trên thị trường điện. Trước tiên phải nhắc đến Thông tư số 30/2014/TT-BCT ngày 02/10/2014 Quy định thị trường phát điện cạnh tranh đã giải quyết những tồn tại vướng mắc trong giao dịch của các đơn vị trên thị trường điện như công tác chào giá của các nhà máy thuỷ điện, công tác thanh toán, quy định về việc đăng ký và tham gia thị trường điện của các nhà máy điện mới. Một Thông tư quan trọng nữa đã được Bộ Công Thương ban hành là Thông tư 21/2015/TT-BCT quy định về phương pháp xác định giá dịch vụ phụ trợ, đây là quy định rất quan trọng về dịch vụ phụ trợ lần đầu tiên được xây dựng và ban hành để thực hiện trong thị trường phát điện cạnh tranh và sẽ tiếp tục áp dụng trong giai đoạn thị trường bán buôn điện cạnh tranh.

 

Cục Điều tiết Điện lực, cơ quan được Bộ Công Thương giao nhiệm vụ trực tiếp quản lý công tác vận hành thị trường điện đã ban hành đầy đủ 11 Quy trình hướng dẫn Thông tư số 30/2014/TT-BCT. Lãnh đạo Bộ và các đơn vị tham gia Hội nghị đánh giá cao là Cục Điều tiết Điện lực đã ban hành đầy đủ, đúng thời gian quy định các Quyết định phục vụ cho công tác vận hành thị trường điện năm 2015, Quyết định Danh sách nhà máy điện tham gia VCGM năm 2015, Quyết định phê duyệt Kế hoạch vận hành VCGM năm 2015; Quy trình hướng dẫn thực hiện thí nghiệm đo đặc tuyến tổ máy phát điện của nhà máy nhiệt điện đốt than tham gia thị trường điện lực cạnh tranh.

 

Về phía các đơn vị tham gia thị trường phát điện cạnh tranh cũng đã có những đổi mới tích cực phù hợp với môi trường kinh doanh trên thị trường điện. Các đơn vị phát điện về cơ bản đã tuân thủ các quy định về ký kết hợp đồng mua bán điện, thoả thuận và ký kết sản lượng điện theo năm, xác nhận hồ sơ và thực hiện thanh toán tiền điện ...

 

 

Về phía Trung tâm Điều độ HTĐQG - đơn vị điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện đã triển khai các công việc quan trọng như xác định giá CAN, giá trần thị trường, xác định giá thanh toán thị trường theo từng chu kỳ giao dịch...đảm bảo tuân thủ đúng quy định thị trường điện và các văn bản có liên quan khác. Giá điện trên thị trường cơ bản phản ánh đúng quy luật cung cầu trên thị trường. Giá thị trường thường ở mức cao vào cuối mùa khô. Trong mùa mưa từ tháng 7 đến tháng 9 hàng năm giá thị trường thường thấp, sản lượng thủy điện cao đặc biệt vào những thời điểm xuất hiện bão, lũ, có thể về ở mức giá sàn.

 

 

Đánh giá tổng kết về công tác vận hành thị trường điện, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng khẳng định trong ba năm qua, thị trường điện Việt nam đã được triển khai thực hiện theo đúng quy định, đảm bảo hệ thống điện vận hành an toàn tin cậy, cung cấp đủ điện cho phát  triển kinh tế xã hội. Thị trường đã tạo cơ hội để tăng minh bạch, công bằng trong việc huy động các nguồn các nhà máy điện, đã rút ngắn thời gian sửa chữa bảo dưỡng, cắt giảm chi phí vận hành, chủ động trong chào giá nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của đơn vị. Trình độ, kinh nghiệm của các thành viên tham gia thị trường điện đặc biệt là các nhà máy điện tăng đáng kể. Kết quả vận hành thị trường phát điện cạnh tranh trong 03 năm qua đã khẳng định đúng đắn về triển khai thị trường điện ở nước ta. Qua đó, Bộ Công Thương và các thành viên tham gia thị trường điện đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm tốt cho triển khai thị trường bán buôn cạnh tranh trong tương lai.

 

Bên cạnh những thành tích nêu trên, Hội nghị cũng đã tập trung thảo luận những tồn tại, vướng mắc cần tiếp tục tháo gỡ trong thời gian tới, chỉ đạo Cục Điều tiết Điện lực, Trung tâm Điều độ HTĐQG và các đơn vị tăng cường các giải pháp đưa tối đa các nhà máy điện bao gồm cả các nhà máy thuỷ điện đa mục tiêu tham gia thị trường điện. Bộ Công Thương cũng đã yêu cầu EVN, Trung tâm Điều độ HTĐQG phải tập trung nỗ lực triển khai, xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ thị trường điện.   

 

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ cho phép áp dụng sử dụng chữ ký điện tử trong quá trình xác nhận sự kiện, hồ sơ thanh toán, giúp các đơn vị nâng cao hiệu quả trong công tác thanh toán trên thị trường điện. Để tăng tính minh bạch trong công tác thị trường điện, với sự nhất trí cao của các đơn vị tham gia Hội nghị, Bộ Công Thương đã thống nhất sửa đổi quy định tăng cường các thông tin trên thị trường điện cho các thành viên tham gia thị trường và công chúng.

Một nội dung quan trọng đã được Bộ Công Thương chủ trì thảo luận tại Hội nghị là Kế hoạch triển khai Thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 8266/QĐ-BCT ngày 10 tháng 2015 về phê duyệt Thiết kế chi tiết thị trường điện bán buôn cạnh tranh Việt Nam. Tại Hội nghị Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng đã chỉ đạo và giao Cục Điều tiết điện lực khẩn trương triển khai các công việc để thực hiện thí điểm thị trường bán buôn điện cạnh tranh từ năm 2016 và chính thức từ năm 2019. Trước tiên là trên cơ sở thiết kế thị trường điện đã phê duyệt, Cục Điều tiết điện lực phối hợp với Tư vấn và các đơn vị liên quan tích cực triển khai và ban hành sớm khung pháp lý cho thị trường bán buôn điện cạnh tranh.  Với bài học kinh nghiệm từ triển khai thị trường phát điện cạnh tranh, Bộ Công Thương cũng giao Điều tiết điện lực triển khai xây dựng trình Bộ ban hành chương trình khung về đào tạo nâng cao năng lực cho các thành viên tham gia thị trường điện. Trên cơ sở chương trình khung này thì từng đơn vị tham gia thị trường bán buôn sẽ triển khai xây dựng chương trình đào tạo chi tiết phù hợp với vị trí, vai trò và nhiệm vụ của từng đơn vị trong thị trường điện. Với đặc điểm của thị trường bán buôn các giao dịch phức tạp với sự tham gia của nhiều người bán và nhiều người mua trên thị trường đòi hỏi phải có hệ thống hạ tầng công nghệ thông mạnh tại Trung tâm Điều độ HTĐQG,các đơn vị phát điện và các công ty điện lực, Bộ Công Thương đã giao EVN, các TCT phát điện và các Tổng công ty Điện lực sớm xây dựng triển khai hạ tầng công nghệ thông tin cho tất cả các đơn vị tham gia thị trường điện, trình Bộ Công Thương phê duyệt .

 

 

Hội nghị đã tiến hành bàn luận sôi nổi về các tồn tại, vướng mắc và giải pháp xử lý của từng đơn vị trong quá trình triển khai kế hoạch thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Tại cuộc họp, nhiều thắc mắc của các đơn vị đã được Bộ Công Thương, Cục Điều tiết Điện lực giải đáp. Nhiều vấn đề cũng được Hội nghị thắng thắn nhìn nhận cần tiếp tục nghiên cứu tháo gỡ trong thời gian tới như việc hình thành và quản lý Quỹ bù chéo giữa các tổng công ty điện lực, vấn đề phân bổ các hợp đồng mua bán điện từ EVN về các tổng công ty điện lực, cơ chế thu hút đầu tư xây dựng các nguồn điện mới trong thị trường bán buôn điện. Lãnh đạo Bộ Công Thương đã ghi nhận và giao nhiệm vụ cho Cục Điều tiết Điện lực tiếp tục nghiên cứu, phân tích và báo cáo trong các cuộc họp sau.

 

 

Sau nửa ngày thảo luận sôi nổi, Hội nghị tổng kết Thị trường phát điện cạnh tranh giai đoạn từ 1 tháng 7 năm 2014 đến 30 tháng 6 năm 2015 và Kế hoạch triển khai Thị trường bán buôn điện cạnh tranh đã thành công tốt đẹp. Kết quả tích cực của Hội nghị tạo niềm tin về khả năng tiếp tục hoàn thiện thị trường phát điện cạnh tranh và triển khai xây dựng thành công thị trường bán buôn trong thời gian tới .

 

Nguồn ERAV