Người 30 năm "cõng điện" qua núi

Ông Hoàng Văn Thiện, Giám đốc PC Hà Giang kiểm tra hiện trường

lắp đặt hệ thống chống sét thông minh trên lưới điện 110kV.  

Khi đó lưới điện Quốc gia chưa có, năng lượng để phát triển kinh tế - xã hội còn thiếu thốn, cả tỉnh chỉ có đôi ba trạm thủy điện nhỏ và máy phát điện diezel. Khát vọng đưa điện lên vùng cao, vùng sâu, vùng xa không chỉ để thắp sáng quê hương mà còn là động lực để kinh tế trang trại, kinh tế hàng hóa phát triển. Đó là trăn trở của bao thế hệ cán bộ lãnh đạo tỉnh Hà Giang nói riêng và ngành điện nói chung.

Đưa điện dưới xuôi lên

Năm 1991, khi tách tỉnh, kỹ sư Hoàng Văn Thiện về nhận công tác tại Công ty Điện lực Hà Giang, anh được giao chức danh Phó Trưởng phòng Đầu tư. Điều anh trăn trở là làm sao xây dựng được cơ sở hạ tầng của ngành điện trên vùng đất còn hoang sơ và khó khăn này. Anh kể: “Tôi đã đi dọc 300 km vùng biên giới giáp với Trung Quốc. Ban đêm, bên mình thì tối đen, còn các thị trấn, các xã bên nước láng giềng thì ánh điện bừng sáng. Tôi suy nghĩ, nếu không đưa được điện lưới Quốc gia lên thì không bao giờ có thể thay đổi được đời sống của người dân nơi này”. Thế là kỹ sư Hoàng Văn Thiện xây dựng đề án đưa điện lưới Quốc gia lên Hà Giang trình lãnh đạo tỉnh và Tổng Công ty Điện lực miền Bắc - khi đó là Công ty Điện lực 1 mong được phê duyệt. Là một tỉnh nghèo, nhưng trước sức thuyết phục của người kỹ sư trẻ, lãnh đạo tỉnh Hà Giang đã đồng tâm hợp lực cùng Công ty Điện lực kéo điện từ dưới xuôi lên. “Năm đó là năm 1994” kỹ sư Hoàng Văn Thiện nhớ lại.

Một đường chì đỏ trên bản đồ Công ty Điện lực Hà Giang được vạch ra. Đó là đường dây 110 kV đầu tiên kéo điện lưới Quốc gia từ Yên Bái lên khắp các huyện của tỉnh. “Quý lắm, lúc đó là một tỉnh nghèo nhưng Hà Giang đã bỏ ra 8 tỷ đồng để đầu tư một trạm biến áp là một quyết tâm táo bạo mang tính đột phá…” Anh Hoàng Văn Thiện nhớ lại.

Anh cùng anh em lặn lội lên các xã vùng cao thiết kế, tổ chức thi công đường dây hạ áp để nhanh chóng đưa nguồn điện lưới Quốc gia đến các xã vùng cao.

Ông Hoàng Văn Thiện cùng cán bộ kỹ thuật trực tiếp kiểm tra việc sửa chữa 

thay thế thiết bị trên hệ thống lưới điện.          

Ông Nguyễn Phúc Vinh, nguyên Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực miền Bắc, những năm ấy là Giám đốc Điện lực Hà Giang kể lại: “Kỹ sư Hoàng Văn Thiện không quản ngại khó khăn. Có những đợt đi công tác 5 - 7 ngày để cùng anh em đưa điện lên núi. Ngày ấy đi lại khó khăn lắm. Để đi tới một xã ở Đồng Văn, Mèo Vạc mất cả mấy ngày đường. Cả ngành Điện lực của tỉnh chí có vài ba xe u-oát cũ nát. Nhưng vì có niềm tin nên một kỹ sư trẻ như Hoàng Văn Thiện mới say mê công việc như vậy”.

“Cõng điện lên núi”

Nhờ có một con người lăn lộn với công việc “cõng điện lên núi”, sau 5 năm (1994-1999) Hà Giang đã trở thành tỉnh đầu tiên trong 6 tình biên giới phía Bắc có 100% số xã có điện lưới Quốc Gia (195/195 xã). Có được thành công đó không hề dễ dàng gì trong điều kiện kinh tế còn khó khăn, nguồn lực của Trung ương và địa phương còn eo hẹp. “Một người lo bằng một kho người làm” thật đúng với thực tiễn ở tỉnh Hà Giang. Người lo cho người dân các dân tộc Hà Giang có điện sử dụng chính là Hoàng Văn Thiện.

Đến nay, tiềm lực của Công ty Điện lực Hà Giang khá vững chắc với 5 trạm biến áp 110 kV, 2.900 km đường dây trung thế, 2.800 km đường dây hạ thế…

Tâm sự với chúng tôi, Giám đốc Hoàng Văn Thiện nhớ lại: “Với độ cao trung bình 1,7 km so với mặt nước biển, đưa bất cứ vật gì lên núi cao đều khó khăn, vất vả, nhưng chúng tôi được dân tin, không những động viên, cổ vũ mà còn chung tay tham gia ngày công đưa trạm biến áp lên núi cao. Đưa đường dây băng rừng, vượt suối”.

Khi tôi đặt câu hỏi ấn tượng sâu sắc nhất trong những tháng năm công tác tại Công ty Điện lực Hà Giang, anh Hoàng Văn Thiện kể: “Đó là kỷ niệm đưa điện về xã Lũng Cú huyện Đồng Văn, bà con các dân tộc reo hò vang cả một vùng biên cương của Tổ quốc”.

Bây giờ Hà Giang đã trở thành tỉnh đầu tiên trong 6 tỉnh biên giới phía Bắc phủ sóng 100 % số xã có điện lưới Quốc gia. Đời sống của bà con các dân tộc nơi đây ngày càng được nâng cao, một bộ phận lớn người dân đã có của ăn, của để.

Tỉnh miền núi làm chủ công nghệ 4.0

Là người đứng đầu Công ty Điện lực Hà Giang, kỹ sư Hoàng Văn Thiện luôn chăm lo đổi mới công nghệ để làm chủ hoàn toàn công tác quản lý vận hành lưới điện. Anh là người chủ trương xây dựng trung tâm quản lý vận hành lưới điện. Anh nói: “Với gần 5000 km đường dây, nếu không có hệ thống giám sát và vận hành thì không thể nào quản lý nổi vì lưới điện trải rộng khắp núi cao vực, sâu và sức người thì có hạn. Từ ngày đưa trung tâm quản lý vận hành vào hoạt động, cán bộ ngành điện Hà Giang chỉ ngồi ở trung tâm có thể đóng, cắt điện ở khắp các trạm trên địa bàn tỉnh”.

Kiểm tra công tác vận hành thiết bị tại Trạm biến áp 110kV.

Bây giờ ở ngành điện Hà Giang, công nghệ 4.0 đã đi vào ngõ ngách của đời sống làm việc của cán bộ công nhân viên ngành điện. Việc phục vụ người dân cũng thuận lợi hơn, nhanh hơn, tất cả đều công khai minh bạch trên trang web của Công ty. Việc giải quyết các khâu trong thủ tục hành chính cũng được rút ngắn lại. Trước phải mất 5-6 ngày, nay chỉ có 2 ngày khách hàng có thể được cung cấp ngay dịch vụ mà không cần phải đi lại nhiều lần. Nhờ cách làm đó mà Công ty Điện lực Hà Giang đã giải quyết cho hàng chục nghìn hồ sơ, hợp đồng trong năm, giảm phiền hà, không còn việc chạy chọt của người dân.

Nhờ ứng dụng công nghệ 4.0 mà giờ đây việc thu tiền điện được triển khai trên điện thoại thông minh. “Bây giờ người dân có thể ngồi ở nhà chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông minh là có thể nộp tiền điện qua mạng internet”.

Hà Giang đã và đang phát triển bền vững. Trong bức thư gửi Công ty Điện lực Hà Giang, Chủ tịch UBND xã Xín Cái huyện Mèo Vạc Sùng Mí Lử viết: “Mơ ước của bà con nhân dân các dân tộc nơi địa đầu Tổ quốc đã thành hiện thực. Ánh sáng của Đảng đã về giúp cho nhân dân cải thiện cuộc sống, máy bơm, máy xay xát chạy, sản xuất nông phẩm, hàng hóa có chất lượng cao. Có điện, bà con được xem truyền hình, đời sống văn hóa được nâng cao…”

Trò chuyện với chúng tôi, kỹ sư Hoàng Văn Thiện cho biết: “Khi tách tỉnh năm 1991, cả tỉnh chỉ tiêu thụ khoảng 6 triệu kWh thì nay đã tiêu thụ hơn 422 triệu kWh/năm, gấp 70 lần so với khi mới tách tỉnh”.

Chia tay chúng tôi anh lại lên xe đi kiểm tra việc cung cấp điện cho 15 chốt, trạm biên phòng trên chiều dài biên giới, “ngành điện cũng tham gia phòng, chống dịch Covid-19 cùng với bộ đội biên phòng”.

Nhìn chiếc xe hai cầu hút dần trong khói bụi, tôi càng cảm nhận quyết tâm, nghị lực của một con người hầu như cả đời lo cõng điện vượt núi, đưa điện đến hầu hết các bản làng của đồng bào các dân tộc Hà Giang.