Đường dây 500kV Bắc – Nam mạch 1: Dấu son của ngành điện Việt Nam

Đường dây tải điện siêu cao áp Bắc – Nam mạch 1 với chiều dài gần 1.500 km được đưa vào vận hành ngày 27/5/1994, chỉ sau 2 năm xây dựng thần tốc theo phương thức vừa thiết kế vừa thi công. Sau khi đóng điện đưa vào vận hành máy biến áp 500kV tại Đà Nẵng (9/1994) và Pleiku (tháng 11/1994), tình hình cung cấp điện cho miền Trung, miền Nam đã được giải quyết căn cơ.

 “Trục xương sống” này không chỉ hoàn thành sứ mệnh cấp bách là giải quyết tình trạng thiếu điện, tạo nền tảng và động lực phát triển kinh tế - xã hội cho các tỉnh miền Trung, miền Nam thời kỳ đó, mà còn tạo liên kết lưới điện 3 miền, thống nhất hệ thống truyền tải cả nước.

Để thực hiện được công trình tải điện qua đường dây 400kV với khoảng cách dưới 700km, các nước tiên tiến phải mất khoảng 7 - 8 năm. Nhưng đường dây 500 kV Bắc - Nam của ta, với chiều dài 1.487km nhưng chỉ thực hiện xong trong… 2 năm.

Ngày 5/4/1992, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Võ Văn Kiệt phát lệnh khởi công công trình đường dây 500 kV Bắc – Nam, đó như là “thời khắc nổ phát súng lệnh cho đội quân năng lượng tiến vào cuộc chinh phục kỳ vĩ”.

Những bước chân thầm lặng của người thợ truyền tải ngày đêm bảo vệ tuyến

Bản thân ông Vũ Ngọc Hải cũng đã trải qua rất nhiều thăng trầm trong thời gian thực hiện đường dây, nhưng với khát vọng xây dựng công trình lịch sử của tương lai, sức người, sức của đã được huy động tối đa, nhờ đó đường dây 500 kV đã hoàn thành nhanh chóng trong 2 năm.

Kỳ tích không tưởng ấy đã thúc kinh tế - xã hội của miền Nam phát triển mạnh mẽ như ngày hôm nay. 27 năm qua, đường dây siêu cao áp vẫn “thầm lặng” làm nhiệm vụ tải điện từ Bắc vào Nam. Hơn 2 thập kỷ trôi qua, những người trực tiếp làm nên công trình vĩ đại này còn lại không nhiều, nhưng những ký ức về những ngày quần quật với cây rừng, núi đá và khoảnh khắc đóng điện thành công, hòa lưới 3 miền vẫn nguyện vẹn trong ký ức nhiều thế hệ ngành Điện.

Ôn lại chuyện xưa, ông Vũ Ngọc Hải  - Nguyên ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Năng lượng cho biết, thời điểm đó đã có rất nhiều ý kiến phản đối xây dựng công trình này. Thậm chí, một giáo sư Việt kiều từ Pháp còn viết thư gửi cho tất cả các ủy viên Bộ Chính trị để nêu 3 vấn đề: Thứ nhất, thời gian xây dựng trong 2 năm là quá ngắn, không khả thi. Thứ hai, về mặt kỹ thuật, đường dây với chiều dài gần 1.500 km sẽ không thể tải điện ổn định vào miền Nam. Thứ ba, chi phí xây dựng sẽ vượt xa dự toán ban đầu. “Tôi khẳng định với cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, lúc đó là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, rằng dứt khoát xử lý được cả 3 vấn đề đó” – ông Vũ Ngọc Hải nhớ lại.

Với những quyết định lịch sử táo bạo, đột phá và chính xác, đặc biệt là dấu ấn của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, công trình đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 đã được xây dựng và trở thành một dấu son của ngành Điện lực Việt Nam.

Sau 27 năm đưa vào vận hành, đường dây truyền tải điện 500 kV Bắc – Nam mạch 1 đã có những đóng góp to lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và luôn giữ vai trò quan trọng nhất của hệ thống truyền tải điện quốc gia.

“Trục xương sống” ngày càng vững chắc hơn, khi đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 2 với chiều dài gần 1.600 km từ TBA 500 kV Thường Tín đến TBA 500 kV Phú Lâm được đưa vào vận hành (từ tháng 9/2015). Hiện nay, EVN/EVNNPT đang khẩn trương triển khai thi công xây dựng cụm dự án ĐD 500 kV Vũng Áng - Quảng Trạch - Dốc Sỏi - Pleiku 2 với tổng chiều dài gần 750 km để hoàn thiện đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 3. Từ những kỳ tích năm xưa, những người làm điện Việt Nam đã và đang tiếp tục tạo nên những mốc son mới của ngành Điện lực Việt Nam.

Sau hơn 10 năm vận hành đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 1, ngày 23/9/2005, ngành Điện Việt Nam lại có thêm một kỳ tích là hoàn thành đóng điện, đưa vào vận hành đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 2 (Nho Quan - Phú Lâm).

Với việc đưa vào vận hành 2 mạch đường dây 500kV Bắc - Nam đã giải quyết tình trạng thiếu điện rất lớn ở miền Bắc và đặc biệt là Hà Nội trong giai đoạn 2005-2008. Ngoài ra, 2 mạch đường dây 500kV Bắc - Nam đã thực sự là “trục xương sống” của hệ thống truyền tải điện quốc gia theo cả hai chiều, nâng cao độ an toàn, ổn định cung cấp và chất lượng điện, đồng thời tạo điều kiện để khai thác tối ưu các nguồn điện hiện có trong hệ thống.

Sau 27 năm vận hành đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 1 và 16 năm vận hành đường dây 500kV mạch 2, mặc dù công trình đi qua nhiều địa hình khó khăn và hiểm trở nhưng cán bộ công nhân viên EVN, luôn đảm bảo hệ thống lưới điện truyền tải Bắc - Nam được thông suốt, các chỉ tiêu suất sự cố và thời gian ngừng cung cấp ở mức thấp hơn so với thiết kế.

Quốc Chiêu