Cơ hội đầu tư vào lĩnh vực điện của Myanmar

Được xem là một trong những yếu tố quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội của nền kinh tế, những năm gần đây, hệ thống cung cấp và mạng lưới truyền tải điện đã được cải thiện đáng kể tại Myanmar.

Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực ASEAN, Myanmar vẫn là nước có tỷ lệ người dân tiếp cận điện thấp, nhiều nơi điện thiếu ổn định và yêu cầu phát triển hơn nữa năng lượng điện còn cấp bách.

Theo ghi nhận của Thương vụ Việt Nam tại Myamar, cách đây khoảng 10 năm, ở Yangon – nơi được coi là thủ phủ kinh tế, thương mại của Myanmar, vẫn còn thưa thớt ánh đèn, đâu đó tiếng máy nổ chạy bằng dầu phát điện cho những căn biệt thự của giới khá giả trong thành phố. Thiếu điện, cùng những khó khăn về kinh tế khiến đa số người dân nơi đây mịt mù về tương lai.

Bằng những cải cách kinh tế, chính sách mở từ thời Tổng thống Thein Sein, cùng việc dỡ bỏ các lệnh trừng phát của Phương Tây đối đã đưa Myanmar dần trở lại với thế giới.

Từ đây, năng lượng điện là một trong những vấn đề quan trọng nhất chương trình nghị sự của Chính phủ. 

Năm 2015, Chính phủ Myanmar đã đưa ra những chương trình năng lượng điện đầy tham vọng và sau đó thực hiện quyết liệt, coi đây là một trong những ưu tiên hàng đầu nhằm cải thiện tình trạng kinh tế, xã hội đất nước.

Chính phủ đã thực hiện các dự án nhà máy điện, xây dựng hệ thống lưới điện hàng năm với kinh phí đầu tư rất lớn.

Cơ hội đầu tư vào lĩnh vực điện của Myanmar

Myanmar có lợi thế nhất định hấp dẫn các doanh nghiệp nước ngoài vào đây như là nước có diện tích lớn nhất trong Đông Nam Á, giáp biên giới với 40% dân số thế giới (Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan…), dân số trên khoảng 54 triệu người với tầng lớp trung lưu ngày càng đông đảo, môi trường đầu tư ngày càng được cải thiện, tài nguyên và nhân lực với chi phí thấp dồi dào…

Tuy nhiên, những năm qua, sự thiếu hụt và không ổn định nguồn cung cấp điện đã gây quan ngại cho giới đầu tư quốc tế.

Theo dự báo của Ngân hàng thế giới (World Bank - WB), nhu cầu điện của Myanmar sẽ vào khoảng 8.600 - 12.600 MW năm 2025.

Chính phủ nước này đã đưa ra mục tiêu tăng gấp đôi sản lượng điện trong vòng 10 năm tới. Bên cạnh đó, mời gọi đầu tư vào nhiều nhà máy điện trên toàn quốc.

Hiện trong số 129 dự án thuộc Ngân hàng Dự án Myanmar thực hiện hoặc mời gọi đầu tư thì có đến 27 dự án liên quan đến phát triển các nhà máy điện và hệ thống truyền tải với tổng vốn đầu tư 6,1 tỉ USD; tổng công suất khoảng 2.772 MW (không bao gồm dự án thủy điện Myitsone 3,6 tỉ USD của Trung Quốc đầu tư tại Myanmar bị phía Myanmar hoãn vô thời hạn).

Tập đoàn Sumitomo và Tập đoàn Mitsui & Co mới đây đưa ra dự án điện với vốn đầu tư đăng kí 1,5 2 tỉ USD; dự kiến hoàn thành và vận hành vào năm 2025, công suất 1.250 MW, bằng 20% tổng công suất hiện hành của các nhà máy điện tại nước này.

Chính phủ cũng đã mời thầu xây dựng cho nhiều nhà máy điện mặt trời với công suất 1.060 MW. Các dự án sản xuất và truyền tải điện của Myanmar được huy động từ nguồn đầu tự nhà nước, vay viện trợ, hợp tác tư nhân, đầu tư nước ngoài.

WB đã duyệt khoản tín dụng 350 triệu USD để giúp Myanmar đạt mục tiêu mọi người dân đều được tiếp cận điện. Theo đó, dự kiến Myanmar sẽ phải nâng gấp đôi công suất trong 5 - 7 năm tới.

So với Myanmar, Việt Nam có khả năng cung cấp điện vượt trội với công suất cực đại vào khoảng 41.237 MW năm 2020, tăng gần 8% so với năm trước.

Tỷ lệ các hộ gia đình sử dụng điện của Việt Nam cao so với Myanmar, vào khoảng 99%. Với kinh nghiệm trong nước và đầu tư tại một số nước khu vực, các doanh nghiệp Việt Nam cũng có thể tham gia đầu tư vào lĩnh vực điện của Myanmar, Thương vụ Việt Nam tại Myanmar nhận định.

Mặc dù nhiều khó khăn trong cung cấp đủ và đảm bảo cho người dân mọi vùng/bang có thể tiếp cận điện (do hạ tầng và các cuộc xung đột tại một số khu vực), Chính phủ Myanmar đã và đang đẩy nhanh đầu tư sản xuất và xây dựng lưới điện quốc gia.

Trong dài hạn, nếu khắc phục được bất lợi về việc cung cấp điện, Myanmar hoàn toàn có thể trở thành điểm thu hút đầu tư hấp dẫn nhất trong khu vực, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.

Chính phủ Myanmar đang tích cực mời gọi nhà đầu tư đối với các dự án năng lượng điện, doanh nghiệp Việt Nam cũng có thể nghiên cứu khả năng tham gia vào các gói thầu dự án này.

Cơ cấu nguồn điện tại Myanmar

Công suất điện của Myanmar đã được nâng từ khoảng 3.896 MW năm 2012 lên tới khoảng 6.034 MW (tính đến tháng 5/2020). 

Nguồn điện của Myanmar chủ yếu từ thủy điện, chiếm khoảng 54% điện nước này; nguồn điện từ gas khoảng 41%; còn lại 3% điện được sản xuất từ than, dầu và năng lượng mặt trời.

Thủy điện vẫn là nguồn sản xuất điện với giá rẻ nhất với chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị điện tại các nhà máy thủy điện của nhà nước khoảng 12 MMK, của tư nhân là 72 MMK (1.230 VNĐ). 

Chi phí sản xuất điện bằng gas khoảng 150 - 190 MMK (2.560 - 3.246 VNĐ), của điện mặt trời vào khoảng 195 MMK (3.331 VNĐ).

Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng điện

Myanmar có khoảng 10.877.000 hộ gia đình tại 63.277 làng xã. Năm 2015, chỉ có khoảng 35% hộ gia đình Myanmar (khoảng 3,7 triệu hộ) có điện đến năm 2019, khoảng 50,9% hộ gia đình (5,44 triệu hộ) đã được dùng điện lưới quốc gia. 

Có khoảng 368/489 quận/huyện/thị trấn trong nước kết nối với mạng lưới truyền tải điện quốc gia. 

Mức tiêu thụ điện bình quân trên đầu người của Myanmar cũng đã được nâng lên đáng kể, từ 108 kilowatt/giờ năm 2010 lên 379 Kwh năm 2019. Tiêu thụ điện của người dân hiện tăng vào khoảng 15 - 19%/năm.